Bảo hiểm hưu trí: Điểm tựa an toàn cho tuổi già?
Trăn trở về tuổi già “sung túc”
Ở tuổi 30, Quế Như chưa hề có một kế hoạch tài chính rõ ràng, “tự do tài chính” là một khái niệm xa vời. Cô tự nhủ, chỉ cần cố gắng làm việc để trang trải cuộc sống và có một khoản tiết kiệm phòng thân. Nếu may mắn sống đến tuổi nghỉ hưu, sẽ có lương hưu và khoản tiền dành dụm. Thế là ổn rồi, vì khi về già, nhu cầu cũng đâu còn nhiều.
Mãi đến khi công ty ngỏ lời cho nhân viên có thâm niên từ 5 năm trở lên tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện, Quế Như mới lần đầu biết đến sản phẩm này. Khi nhân viên tư vấn trình bày, phản ứng đầu tiên là sự hoài nghi - “Sao phải đóng tiền đều đặn trong hơn 20 năm - một quãng thời gian quá dài, mà tương lai thì không ai nói trước được”. Hơn nữa, mức phí quản lý và khả năng sinh lời chỉ đủ bù lạm phát.
Câu chuyện của Quế Như không hiếm trong giới trẻ ngày nay, nhất là khi triết lý “sống cho hôm nay, không cần ngày mai” đang trở thành một xu hướng. Chưa kể đặt trong bối cảnh đầu tư, họ không ngại mạo hiểm, ưa thích rủi ro để rót vào các kênh đầu tư sinh lợi cao hơn.
Tuy nhiên, nếu tìm hiểu kỹ, vấn đề không nằm ở kênh đầu tư nào sinh lời cao hơn, mà nằm ở bản tính của mỗi người. Liệu chúng ta có đủ kỷ luật để tự tiết kiệm hay đầu tư đều đặn trong hàng chục năm, thậm chí khi khó khăn cũng không dễ dàng rút hết khoản tiết kiệm đó để chi tiêu? Nếu chỉ dựa vào ý chí, có lẽ chẳng bao giờ tích lũy được một khoản đủ lớn cho tuổi già.
Bảo hiểm hưu trí: Điểm tựa an toàn cho tuổi già?
Ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Canada hay Pháp, người về hưu thường có 3 nguồn thu nhập: Bảo hiểm hưu trí bắt buộc (Bảo hiểm Xã hội), Bảo hiểm hưu trí tự nguyện và Hưu trí tiết kiệm cá nhân. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc chủ động chuẩn bị nhiều nguồn thu nhập cho tuổi già.
Tuy nhiên, người lao động Việt Nam hiện nay chủ yếu dựa vào lương hưu từ Bảo hiểm Xã hội và khoản tiết kiệm cá nhân. Để nhận lương hưu, người lao động cần đóng Bảo hiểm Xã hội tối thiểu 15 năm (Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực từ 01/7/2025), với mức lương hưu trung bình chỉ khoảng 6.2 triệu đồng/tháng - một con số khá khiêm tốn so với chi phí sinh hoạt ở các đô thị lớn.
Những dữ liệu này cho thấy, bảo hiểm hưu trí tự nguyện không phải để làm giàu, mà là để tự bảo vệ chính mình khi khép lại chặng đường lao động đầy nỗ lực. Nó giống như một “tay vịn” vững chắc, để bước lên những bậc thang của tuổi già mà không sợ chênh vênh và mông lung về tương lai. Bên cạnh các kênh đầu tư rủi ro cao, cần thêm một điểm tựa an toàn, một nguồn tiền chắc chắn cho những tháng năm hoàng hôn của cuộc đời.
Hiện nay, nhiều công ty bảo hiểm nhân thọ đã triển khai sản phẩm Bảo hiểm hưu trí bổ sung tự nguyện. Khoản phí bảo hiểm nộp vào sẽ được hình thành thành quỹ hưu trí và đem đi đầu tư trên thị trường tài chính, với mức lãi suất cạnh tranh so với gửi tiết kiệm ngân hàng.
Lấy ví dụ minh họa, nếu ở tuổi 30 tham gia hợp đồng hưu trí tự nguyện với mức phí 6 triệu đồng/năm (tương đương 500,000 đồng/tháng), sau 32 năm sẽ đóng tổng cộng 192 triệu đồng. Đến tuổi nghỉ hưu, có thể nhận thêm lương hưu hàng năm trong 15 năm (từ 62 đến 77 tuổi), ước tính khoảng 17-21 triệu đồng/năm (theo mức lãi suất đầu tư của quỹ hưu trí khoảng 4 - 4.9%/năm). Như vậy, tổng nguồn tài chính khi về hưu sẽ có cả lương hưu theo Bảo hiểm Xã hội và Bảo hiểm hưu trí tự nguyện.
Ngoài ra, hợp đồng hưu trí tự nguyện còn đi kèm quyền lợi bảo hiểm rủi ro tử vong. Người tham gia cũng được hưởng ưu đãi giảm trừ thuế thu nhập cá nhân theo thực tế phát sinh, nhưng tối đa không quá 1 triệu đồng/tháng (theo Thông tư 92/2015/TT-BTC). Với mức đóng phí 6 triệu đồng/năm, được giảm trừ 1 triệu đồng vào thu nhập chịu thuế.
Có những món quà ta tặng cho những người thân yêu và nhận lại niềm vui ngay lập tức. Nhưng có những món quà phải chờ đến vài chục năm sau mới được mở ra và người nhận không ai khác, chính là bản thân mình trong tương lai.
Theo vietstock.vn